Το τελευταίο διάστημα ακούμε πολλές συζητήσεις σχετικά με το εάν η χώρα μας θα καταφέρει να αναβαθμίσει την επενδυτική της βαθμίδα και εάν ναι πότε αυτό θα συμβεί. Αλλά ποιος κάνει την αξιολόγηση και πώς γίνεται αυτή; Τι σημαίνει ακριβώς μια επενδυτική αναβάθμιση για ένα κράτος; Και πώς επηρεάζει τις ζωές των πολιτών; Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε όλα αυτά και πολλά άλλα, ξεκινώντας με την αξιολόγηση των ομολόγων βάσει της επενδυτικής τους βαθμίδας και εξηγώντας τη σημασία της επενδυτικής αναβάθμισης μιας χώρας.
Αναφορικά με την αξιολόγηση, υπάρχουν οίκοι αξιολόγησης που ειδικεύονται σε αυτό τον τομέα. Οι κύριοι οίκοι αξιολόγησης, όπως ο Moody’s, ο Standard & Poor’s και ο Fitch Ratings, αναλύουν την οικονομική κατάσταση μιας χώρας και εκδίδουν αξιολογήσεις για την πιστοληπτική της ικανότητα και το επενδυτικό κίνδυνο που φέρει. Βασίζονται σε πληροφορίες σχετικά με τα δημόσια οικονομικά, την οικονομική ανάπτυξη, την πολιτική σταθερότητα και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την οικονομία μιας χώρας.
Τα ομόλογα αποτελούν συμβόλαια δανεισμού που εκδίδονται από εταιρείες ή κυβερνήσεις με σκοπό τη χρηματοδότηση έργων ή δραστηριοτήτων. Για να αξιολογήσουν τον κίνδυνο που συνδέεται με τα ομόλογα, οι επενδυτές στρέφονται στους οίκους αξιολόγησης όπως η Standard & Poor’s, η Moody’s και η Fitch Ratings. Αυτοί οι οίκοι αξιολογούν την ικανότητα της εκδότριας εταιρείας ή χώρας να αποπληρώσει το κεφάλαιο και τους τόκους του δανείου.
Οι οίκοι αξιολόγησης χρησιμοποιούν μια σειρά από βαθμίδες για να δείξουν τον κίνδυνο των ομολόγων. Οι πιο συνηθισμένες βαθμίδες χονδρικά είναι 3. Η επενδυτική, η μεσαία κατηγορία και η μη επενδυτική κατηγορία.
Επενδυτική Βαθμίδα (Investment Grade): Τα ομόλογα που αξιολογούνται σε αυτή την επενδυτική βαθμίδα θεωρούνται λιγότερο επικύνδινα από τους επενδυτές. Οι εταιρείες ή οι χώρες που αξιολογούνται σε αυτήν την κατηγορία έχουν υψηλότερη ικανότητα να αποπληρώσουν το κεφάλαιο και τόκους του δανείου τους. Οι επενδυτές που επιδιώκουν χαμηλότερο κίνδυνο συνήθως επενδύουν σε ομόλογα αυτής της κατηγορίας.
Μεσαία Κατηγορία (Mid-Grade): Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει ομόλογα που έχουν μέτριο κίνδυνο και ποιότητα.
Μη Επενδυτική (Non-Investment Grade ή Junk Bonds) Τα ομόλογα που αξιολογούνται στη μη επενδυτική κατηγορία θεωρούνται πιο επικίνδυνα για τους επενδυτές. Οι εκδότες αυτών των ομολόγων έχουν μικρότερη ικανότητα να αποπληρώσουν τις οφειλές τους, και συνήθως αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο πιστωτικής χρεοκοπίας. Αυτά τα ομόλογα παρέχουν συνήθως υψηλότερο επιτόκιο για να αντισταθμίσουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο και να προσελκύσουν επενδυτές.
Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε τις βαθμίδες απο κάθε οίκο αξιολόγησης
Επενδυτική Αναβάθμιση μιας Χώρας
Η επενδυτική αναβάθμιση μιας χώρας αναφέρεται στην αναθεώρησης της επενδυτικής βαθμίδας μιας χώρας από τους οίκους αξιολόγησης. Αν κάποια χώρα έχει μια μη επενδυτική βαθμίδα και αναβαθμιστεί σε επενδυτική βαθμίδα, αυτό σημαίνει ότι η χώρα θεωρείται πλέον λιγότερο επικίνδυνη και πιο αξιόπιστη από την άποψη της ικανότητάς της να εκπληρώσει τις οφειλές της.
Η επενδυτική αναβάθμιση μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στη χώρα. Καταρχάς, η αναβάθμιση αυξάνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του κόστους δανεισμού για τη χώρα. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να δανειστεί χρήματα με χαμηλότερο επιτόκιο, εξοικονομώντας έτσι χρήματα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
Επιπλέον, η επενδυτική αναβάθμιση μπορεί να βελτιώσει την εικόνα της χώρας στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις. Η αύξηση των ξένων επενδύσεων μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας, όπως τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη του κεφαλαίου και τη βελτίωση της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Ωστόσο, η επενδυτική αναβάθμιση δεν είναι απαραίτητα μια διαδικασία αυτόματη ή δεδομένη. Οι οίκοι αξιολόγησης βασίζονται σε πολλούς παράγοντες για να αξιολογήσουν μια χώρα, όπως η οικονομική ανάπτυξη, η δημοσιονομική πολιτική, η σταθερότητα των τραπεζών και η γεωπολιτική κατάσταση. Η χώρα πρέπει να επιδείξει βελτίωση σε αυτούς τους παράγοντες για να επιτύχει μια επενδυτική αναβάθμιση.
Συνολικά, η επενδυτική αξιολόγηση των ομολόγων από τους οίκους αξιολόγησης και η επενδυτική αναβάθμιση μιας χώρας έχουν σημαντική επίδραση στις χρηματοοικονομικές αγορές και την οικονομία. Οι επενδυτές χρησιμοποιούν τις βαθμίδες για να κατανοήσουν τον κίνδυνο και να λάβουν αποφάσεις επένδυσης, ενώ η επενδυτική αναβάθμιση μπορεί να οδηγήσει σε οικονομικά οφέλη για τη χώρα, όπως μειωμένο κόστος δανεισμού και αύξηση των επενδύσεων.
Η Ελλάδα έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές στην επενδυτική της βαθμίδα , από το παρελθόν μέχρι και σήμερα. Πριν από την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2010, η Ελλάδα είχε αξιολογηθεί με το επίπεδο Α από την Standard & Poor’s, με το επίπεδο A2 από την Moody’s και με το επίπεδο A- από την Fitch. Αυτές οι βαθμολογίες ανοίκουν στην πρώτη κατηγορία και αντικατοπτρίζουν ένα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης. Κατά την περίοδο αυτή, η χώρα είχε σταθερή οικονομική ανάπτυξη και είχε πετύχει μεγάλη συγκέντρωση κεφαλαίων από τις διεθνείς αγορές.
Ωστόσο, η οικονομική κρίση που ξέσπασε από το 2010 είχε σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία της Ελλάδας και στην επενδυτική της βαθμίδα. Καθώς οι δημόσιοι λογαριασμοί της χώρας δεν ήταν βιώσιμοι και υπήρχε υψηλό επίπεδο δημόσιου χρέους, οι οίκοι αξιολόγησης έκαναν αναθεώρηση της επενδυτικής βαθμίδας της Ελλάδας.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η Ελλάδα υποβιβάστηκε στην κατηγορία των μη επενδυτικών ομολόγων, που συνήθως αναφέρεται και ως “junk” . Τα οποία είχαν βαθμολογίες όπως το CCC, το CC, το C και άλλες παρόμοιες .Αυτό σήμαινε ότι οι οίκοι αξιολόγησης θεωρούσαν ότι η Ελλάδα είχε υψηλό κίνδυνο ως δανειολήπτης και τα ομόλογά της δεν θεωρούνταν αξιόπιστα για τους επενδυτές και χαμηλή εμπιστοσύνη στην ικανότητα της χώρας να εξυπηρετήσει τα ομόλογά της.
Μετά από πολλά χρόνια προσπαθειών και μεταρρυθμίσεων, η Ελλάδα κατάφερε να ανακτήσει κάποια εμπιστοσύνη από τους οίκους αξιολόγησης και να βελτιώσει την επενδυτική της βαθμίδα. Από το 2018, η χώρα αξιολογείται κυρίως στην κατηγορία των ομολόγων με μεσαίο κίνδυνο (όπως “μη επενδυτικό βαθμό με πιθανότητα ανόδου”), από τους μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα βρίσκεται σε μια κατάσταση βελτίωσης, αλλά ακόμη δεν έχει επανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα που είχε πριν από την κρίση.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι επενδυτικές βαθμίδες μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των διάφορων οίκων αξιολόγησης, και η βαθμολογία μιας χώρας μπορεί να υπόκειται σε αλλαγές με την πάροδο του χρόνου, ανάλογα με την οικονομική εξέλιξη και τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται.
Συνολικά, η Ελλάδα έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την οικονομική ανάκαμψη και τη βελτίωση της επενδυτικής της βαθμίδας. Παρ´ όλ´ αυτά, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις και χρειάζεται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις για να επανακτήσει πλήρως την επενδυτική εμπιστοσύνη και να βελτιώσει την οικονομική της κατάσταση.
